|Quảng Ninh có thế mạnh về công nghiệp với sản xuất than, điện, xi măng… tuy nhiên, bên cạnh đó, tỉnh cũng đối mặt với nhiều nguy cơ về ô nhiễm môi trường. Thời gian qua, cùng với tỉnh và địa phương, doanh nghiệp sản xuất công nghiệp trên địa bàn nỗ lực đầu tư thiết bị, áp dụng khoa học công nghệ, nghiên cứu sản phẩm mới nhằm thúc đẩy sản xuất gắn với bảo vệ môi trường.
Công ty TNHH Xây dựng Thanh Tuyền là đơn vị duy nhất trên địa bàn tỉnh hiện nay tận thu tro, xỉ thải của nhà máy nhiệt điện sản xuất sản phẩm gạch không nung, trong khi hầu hết các sản phẩm gạch không nung khác trên thị trường chủ yếu được sản xuất từ mạt đá và xi măng. Các thành phần như tro, xỉ thải, xi măng… sau khi phối trộn được đưa vào dây chuyền ép tĩnh gạch không nung tự động hoàn toàn theo công nghệ Nhật Bản, công suất 40 vạn viên/ngày và 60 triệu viên gạch quy tiêu chuẩn/năm. Đây là công nghệ ép gạch không nung hiện đại nhất Việt Nam hiện nay.
Để nâng cao chất lượng sản phẩm, gạch không nung sau khi ép được đưa vào bể ngâm nước, sau đó chuyển qua hầm dưỡng hơi nước 70oC để làm tăng quá trình thuỷ hoá của xi măng. Việc sản xuất gạch không nung từ tro, xỉ thải không chỉ giải quyết phế thải của sản xuất điện, giảm thiểu ô nhiễm môi trường mà còn tạo ra sản phẩm có cường độ chịu lực cao, khả năng cách âm, chống thấm tốt. Đồng thời, tiết kiệm trên 200.000m3 đất sét và hàng vạn tấn than phục vụ cho hoạt động sản xuất.
Đưa vào hoạt động từ đầu năm 2017, đến nay công ty đã cung cấp cho thị trường gần 10 loại sản phẩm không nung như: Gạch xây 2 lỗ, ngói lợp truyền thống, gạch lát cao cấp… Các sản phẩm của công ty đã được xuất khẩu tới 10 nước trên thế giới.
Tương tự như Công ty TNHH Xây dựng Thanh Tuyền, việc tận dụng phế thải từ sản xuất công nghiệp chế biến ra các sản phẩm mới, giảm thiểu tác động môi trường, phục vụ thị trường đang được nhiều đơn vị triển khai. Sản xuất cát nhân tạo của Công ty CP Thiên Nam là một trong số đó.
Theo đó, cuối năm 2016, Công ty CP Thiên Nam đã triển khai dự án thu hồi, chế biến đá cát kết tại các vị trí đầu tầng thải mỏ than khu vực bãi thải Đông Cao Sơn của Công ty CP Than Cọc Sáu với diện tích sử dụng hơn 23ha. Dự án áp dụng dây chuyền công nghệ mới, hiện đại, thân thiện với môi trường, gồm: Xay, sàng, nghiền liên hoàn, sử dụng nước tuần hoàn…
Nguyên liệu là đá ở bãi thải được đưa về điểm tập kết vật liệu rồi đến phễu trữ liệu, sàng rung cấp liệu phân loại qua máy nghiền hàm nghiền nhỏ, kích thước từ 800-1.200mm về 50-200mm, sau đó vận tải bằng hệ thống băng tải về máy nghiền phản kích nghiền có cỡ hạt từ 50-200mm về 5-40mm, qua hệ thống băng tải về máy nghiền ly tâm. Máy nghiền ly tâm có kích thước cỡ hạt từ 5-40mm trở về 0-4mm dùng hệ thống băng tải vận tải lên sàng rung phân lọai cỡ hạt xuống phễu rửa áp lực qua hệ thống sàng quay làm sạch sản phẩm.
Mỗi năm, dây chuyền sản xuất được trên 1,5 triệu m3 cát nghiền nhân tạo, trên 1,5 triệu m3 đá các loại và vật liệu san nền theo TCVN 9205:2012. Cát nhân tạo có những tính chất đặc biệt, như: Hạt cát đồng đều, có thể điều chỉnh modul và tỷ lệ thành phần hạt theo từng yêu cầu cấp phối các loại bê tông khác nhau; tiết kiệm xi măng, rút ngắn thời gian thi công, tăng tuổi thọ công trình.
Hiện nay, cát nhân tạo của công ty được dùng nhiều cho bê tông thương phẩm, nhất là một số công trình trọng điểm. Sản phẩm cát nhân tạo không chỉ giải quyết phế thải từ hoạt động sản xuất than mà còn đáp ứng nhu cầu cho ngành công nghiệp xây dựng phát triển hiện nay trong khi nguyên liệu cát tự nhiên giảm mạnh.
Bên cạnh áp dụng khoa học sản xuất sản phẩm mới từ phế thải, các doanh nghiệp đã quan tâm đầu tư công nghệ thực hiện sản xuất sạch, thân thiện với môi trường. Nhằm giảm thiểu tối đa những tác động tiêu cực đến môi trường, Công ty TNHH Hương Hải đã đầu tư áp dụng công nghệ, thiết bị, quy trình sạch cho Nhà máy sản xuất vôi hóa với tổng vốn đầu tư hơn 400 tỷ đồng. Toàn bộ thiết bị của nhà máy vận hành theo cơ chế tự động, sử dụng công nghệ của Ý với công suất đạt 210 tấn/ngày/lò.
Công nghệ dây chuyền sản xuất của nhà máy được phân thành các công đoạn chính: Tiếp nhận, vận chuyển nguyên liệu; tồn trữ và rút nguyên liệu; định lượng và nung vôi; chứa, đóng bao và xuất vôi. Máy móc thiết bị phục vụ cho sản xuất như hệ thống xử lý đá vôi, lò nung, trạm sàng và ướp lạnh vôi… đều được nhập mới 100%. Công ty đã áp dụng tối đa các biện pháp giảm thiểu bụi, khí thải, trong đó nhiên liệu than đốt được nhà máy nhập khẩu từ Indonesia có lượng tro thấp dưới 10% với lượng bụi phát tán ra môi trường sau khi trải qua hệ thống lọc bụi hầu như không còn.
Dây chuyền công nghệ sản xuất của nhà máy hiện có 2 lò nung với nhiệt độ nung khi vận hành luôn được duy trì ở mức 1.100oC và không vượt quá 1.200oC nên không phát thải khí NOx gây ảnh hưởng đến sức khỏe. Quá trình cháy nhiên liệu được thực hiện triệt để nhờ lượng gió nóng cấp bổ sung từ vùng làm nguội nên không phát thải khí CO. Lượng khí SO2 sinh ra do quá trình đốt than lại được hấp thụ ngược lại vôi, do vậy lượng SO2 này được khử toàn bộ trong lò.
Đối với chất thải rắn, chủ yếu là xỉ than được cung cấp cho các đơn vị sản xuất gạch. Ngoài ra, từ khâu thiết kế, chế tạo và lựa chọn thiết bị giảm thanh đã đảm bảo hạn chế tiếng ồn, nhất là ở những bộ phận cần thiết như nhà nghiền vôi, máy nén khí, lò… Hiện nhà máy sản xuất các sản phẩm là vôi cục, vôi bột, vôi hydrat, cung cấp cho thị trường trong và ngoài nước.
Với sự chung tay của các doanh nghiệp, Quảng Ninh đang từng bước phòng ngừa, kiểm soát và khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường trong sản xuất công nghiệp.