Điện mặt trời hướng đến phục vụ sinh hoạt và sản xuất

Điện mặt trời đang dần phổ biến ở nước ta và được đánh giá có lợi cho đời sống xã hội và hoạt động sản xuất.

Điện mặt trời cũng được gọi là quang điện hay quang năng là lĩnh vực nghiên cứu và ứng dụng kỹ thuật biến đổi ánh sáng mặt trời trực tiếp thành điện năng nhờ pin mặt trời. Hiện nay, việc sử dụng điện từ nguồn điện mặt trời đang dần phổ biến ở nước ta với nhiều ứng dụng từ các thiết bị sinh hoạt hằng ngày như: tivi, tủ lạnh, máy bơm, điều hòa và các máy móc công suất lớn phục vụ cho hoạt động sản xuất. Từ những lợi ích mà điện năng lượng mặt trời mang lại, rõ ràng đây chính là một hình thức “đầu tư” có lợi cho nhiều hộ gia đình và doanh nghiệp.

Tích hợp các công nghệ mới

Nhiều phương pháp tích hợp các công nghệ mới có thể có ích cho Việt Nam, ví dụ như hệ thống lưu trữ năng lượng (Energy Storage System – ESS). Điện mặt trời tích hợp hệ thống lưu trữ năng lượng là giải pháp chi phí thấp và ít phát thải để cung cấp điện trong giờ cao điểm, thay thế các nguồn điện phủ đỉnh chi phí cao và phát thải lớn.

Các chuyên gia hàng đầu thế giới về giải pháp và công nghệ năng lượng nhận định rằng phương pháp tích hợp các công nghệ mới là giải pháp hỗ trợ tích hợp nguồn điện mặt trời vào lưới điện bằng cách giới hạn công suất phát lên lưới để hỗ trợ cho quá trình nạp xả của hệ thống lưu trữ. Giải pháp này rẻ hơn, ít phát thải hơn các dạng nguồn có thể dự báo như than, khí… Điều này sẽ giúp Việt Nam theo đuổi mục tiêu phát triển phát thải thấp trong khi vẫn đảm bảo phát triển kinh tế.

Hệ thống lưu trữ năng lượng cho phép sử dụng điện mặt trời chi phí thấp vào giờ trưa để sạc và xả vào giờ cao điểm để đáp ứng phụ tải đỉnh. Trong thời gian qua, việc tăng tỷ trọng năng lượng tái tạo phát lên hệ thống đã đặt ra nhiều thách thức khi cân bằng năng lượng trong thời điểm phụ tải thấp. Càng tăng tỷ trọng năng lượng tái tạo thì càng giảm năng lượng truyền thống; điều này sẽ làm suy giảm khả năng điều tiết hệ thống điện.

Nguồn điện mặt trời không liên tục và biến động thất thường nên có thể gây ra những vấn đề về tần số, điện áp, điều độ đối với đơn vị vận hành lưới điện. Việc kết hợp giữa điện mặt trời và hệ thống lưu trữ có thể làm mịn đặc tính phát, do đó gây ít tác động đến vận hành lưới điện, giúp nguồn phát điện mặt trời ổn định hơn; từ đó giảm phụ thuộc vào nguồn diesel/HFO để cung cấp phụ tải đỉnh. Đồng thời, giải pháp này có thể tăng số lượng các nguồn phát có thể dự báo được cung cấp nội địa và không phụ thuộc vào giá nhiên liệu hay rủi ro tỷ giá; giúp Việt Nam vượt qua việc xây dựng các nhà máy điện sử dụng nhiên liệu hóa thạch truyền thống như than hay khí thiên nhiên hóa lỏng.

Điện mặt trời sử dụng trong sinh hoạt

Các chuyên gia năng lượng trong nước cũng đồng quan điểm về việc lưu trữ điện bằng pin đã trở thành công cụ lưu trữ trong đời sống xã hội như điện thoại, máy tính,… và đang mở rộng trong lĩnh vực năng lượng sạch. Điện mặt trời ở Việt Nam bùng nổ, vừa gây áp lực cho lưới điện quốc gia, vừa bị cắt giảm công suất. Do vậy, đòi hỏi cần có giải pháp sớm. Năng lượng mặt trời kết hợp lưu trữ sẽ là một đóng góp đáng kể cho nền kinh tế, giảm chi phí phát điện đắt đỏ vào giờ cao điểm; đồng thời tiếp tục huy động được sự tham gia của xã hội vào phát triển thị trường điện mặt trời vốn có nhiều tiềm năng. “Việt Nam cần sớm có chính sách thúc đẩy ứng dụng giải pháp tích trữ với các nhà máy năng lượng tái tạo hoặc cho toàn hệ thống để không lãng phí nguồn đầu tư hiện tại của xã hội và thực hiện chuyển dịch sang năng lượng sạch nhanh nhất có thể.

Điện mặt trời sử dụng trong sản xuất nông nghiệp

Giải pháp được đưa ra chính là mô hình kết hợp điện mặt trời trong nông nghiệp, đây là một cách tận dụng được tối đa diện tích đất, giải quyết việc làm, tăng nguồn thu trong phát triển nông nghiệp, đặc biệt là cải thiện được môi trường sống nhờ sử dụng các tấm pin thu năng lượng tạo ra điện, qua đó góp phần giảm thiểu tác động xấu đến môi trường, phù hợp với định hướng và xu thế phát triển của thế giới.

Hệ thống pin mặt trời sẽ tạo bóng râm giúp giảm bức xạ mặt trời, giảm tốc độ bốc hơi nước và tiết kiệm được khoảng 14-29% nước tưới cho cây trồng. Do đó, hệ thống pin mặt trời rất thích hợp đối với nhiều loại cây ưa ánh nắng tán xạ.

Mặt khác, nước tưới cây trồng sẽ tận dụng được nguồn nước rửa pin mặt trời nên hiệu quả kinh tế của mô hình (tính riêng cây trồng) sẽ tăng 15-20% so với truyền thống. Lợi ích từ điện mặt trời rất lớn dành cho người làm nông nghiệp vì thực trạng hiện tại thì người nông dân chỉ sử dụng tối ưu được 50 – 70% diện tích đất của mình trong sản xuất nông nghiệp. Với mô hình điện mặt trời kết hợp nông nghiệp sẽ là một mũi tên trúng nhiều đích nhờ tối ưu hóa được tài nguyên đất đai và nhu cầu sử dụng điện tại chỗ.