|Ngày 24/4, Bộ Công Thương phối hợp với Ban Kinh tế Trung ương và Ủy ban nhân dân Thành phố Hà Nội tổ chức Hội nghị sơ kết Chương trình khuyến công quốc gia (KCQG) giai đoạn 2014-2018. Bộ trưởng Bộ Công Thương ông Trần Tuấn Anh; Phó trưởng ban Ban Kinh tế Trung ương ông Cao Đức Phát; Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân Thành phố Hà Nội ông Nguyễn Doãn Toản đã tham dự và đồng chủ trì hội nghị.
Theo số liệu từ Cục Công Thương địa phương (Bộ Công Thương), tổng kế hoạch kinh phí KCQG 5 năm vừa qua (2014-2018) của cả nước là 481,407 tỷ đồng. Nguồn kinh phí này thu hút tới gần 2.300 tỷ đồng vốn đối ứng từ các đơn vị thụ hưởng, trung bình cứ 1 đồng vốn khuyến công thu hút được 4,78 đồng vốn đầu tư từ cơ sở công nghiệp nông thôn (CNNT). Đây là con số đáng ghi nhận về hiệu quả của chương trình.
Tại hội nghị, ông Cao Đức Phát- Phó trưởng ban thường trực Ban Kinh tế Trung ương đánh giá, dưới sự góp sức của công tác khuyến công, 10 năm qua, giá trị sản xuất CNNT tăng 12,7%/năm, cao hơn tăng trưởng chung của ngành công nghiệp. Công tác khuyến công là giải pháp cần thiết và quan trọng để phát triển ngành nghề và kinh tế khu vực nông thôn. Để đạt được kết quả trên, ngành Công Thương đã có nhiều cố gắng trong xây dựng hệ thống cơ chế, chính sách và triển khai chương trình. Trong đó quan trọng nhất là hình thành được hệ thống khuyến công từ Trung ương đến địa phương; hình thành cơ chế vận hành hệ thống khuyến công; triển khai số lượng lớn dự án với nhiều nội dung thiết thực, nhất là ở khu vực nông thôn.
Ghi nhận những đóng góp của chương trình KCQG giai đoạn vừa qua, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cũng nhận định: Hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật trong lĩnh vực khuyến công đã từng bước được hoàn thiện. Vai trò của các cơ quan quản lý Nhà nước về Công Thương địa phương (CTĐP) theo đó được nâng cao một bước, tạo sự gắn kết chặt chẽ với cộng đồng doanh nghiệp (DN), cơ sở CNNT. Đặc biệt, hệ thống tổ chức thực hiện công tác khuyến công được thiết lập, dần ổn định và hoạt động hiệu quả. Các trung tâm khuyến công được quan tâm đầu tư về bộ máy và cơ sở vật chất trang thiết bị, phương tiện làm việc. Từ đó, Chương trình KCQG dần phát huy hiệu quả và tạo được những dấu ấn lớn trong phát triển công nghiệp ở khu vực nông thôn cũng như góp sức vào tăng trưởng sản xuất chung của toàn ngành công nghiệp.
Hà Nội là một điển hình trong thực hiện tốt công tác khuyến công, ông Nguyễn Doãn Toản- Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội chia sẻ: Giai đoạn vừa qua, khuyến công đã được lồng ghép với các chương trình khác nhằm huy động thêm nguồn lực thực hiện. Ngoài kinh phí của thành phố, chương trình đã thu hút thêm trên 100 tỷ đồng vốn từ các cơ sở CNNT cho triển khai thực hiện các đề án. Năm 2018, giá trị sản xuất CNNT của thành phố đã đạt 98.000 tỷ đồng, tạo ra 1.500 mẫu sản phẩm mới, tạo việc làm cho 430.000 lao động với thu nhập ổn định 50 triệu/người/năm. “Kết qủa trên đã chứng minh tính đúng đắn, thiết thực của khuyến công và vai trò nổi bật của Bộ Công Thương trong tham mưu với Đảng, Chính phủ ban hành các cơ chế, chính sách phù hợp cũng như công tác chỉ đạo các địa phương trên cả nước triển khai thực hiện”, ông Nguyễn Doãn Toản nhấn mạnh.
Đặt khuyến công trong chiến lược phát triển kinh tế chung
Mặc dù mới đi được hơn nửa chặng đường và đã đạt những kết quả rõ ràng, tuy nhiên Chương trình KCQG vẫn được chỉ ra còn một số hạn chế cần khắc phục. Về vấn đề này, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cũng chỉ rõ: Kinh phí dành cho Chương trình KCQG những năm vừa qua rất hạn chế, chỉ khoảng 130 tỷ đồng/năm, được chia cho 63 tỉnh, thành phố đã ảnh hưởng đáng kể tới hiệu quả của chương trình. Hơn nữa, tại các địa phương, việc triển khai nguồn lực hỗ trợ này cũng là vấn đề đáng nói, có những địa phương linh hoạt sáng tạo trong thực hiện đã thu hút thêm vốn từ các nguồn khác nhưng cũng có những địa phương vốn bị teo lại, chương trình không được coi trọng.
Chương trình KCQG đã đi được hơn nửa chặng đường, để có thể xây dựng định hướng cho chương trình trong giai đoạn tới, Bộ Công Thương sẽ nhìn nhận, đánh giá lại về KCQG trong tổng thể về chính sách phát triển quốc gia nhất là chiến lược hội nhập quốc tế cũng như các chiến lược phát triển kinh tế của đất nước. Xác định rõ vai trò của công nghiệp quốc gia, trong đó có công nghiệp địa phương, từ đó định vị vai trò KCQG. Tiếp đó, hoàn thiện các khung khổ pháp lý; nâng cao chất lượng của đội ngũ nhân lực thực hiện công tác khuyến công, đặc biệt là trong phối hợp tổ chức để tạo ra những liên kết ngang và liên kết dọc với các ngành nghề, hiệp hội cũng như các chương trình liên quan.
“Bối cảnh kinh tế mới đang thay đổi, nếu không đánh giá lại chương trình để đổi mới cả về nội dung, hình thức gắn với chất lượng, hội nhập, khả năng cạnh tranh thì KCQG không phát huy được vai trò. Chính vì vậy, đây sẽ là nội dung quan trọng Bộ Công Thương tập trung đổi mới trong thời gian tới, đặc biệt là xây dựng kế hoạch và chiến lược trong giai đoạn 2021 – 2030”, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh nhấn mạnh.
Quyết định số 1288/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình KCQG đến năm 2020 (quyết định 1288) với mục tiêu huy động các nguồn lực tham gia đầu tư sản xuất công nghiệp-tiểu thủ công nghiệp và các dịch vụ khuyến công; khuyến khích, hỗ trợ sản xuất sạch hơn tại các cơ sở sản xuất công nghiệp; giảm thiểu phát thải và hạn chế mức độ gia tăng ô nhiễm; bảo vệ và cải thiện chất lượng môi trường, sức khỏe con người…
Để thực hiện mục tiêu trên, Thứ trưởng Bộ Công Thương Cao Quốc Hưng cũng đề nghị: Cục CTĐP cần xây dựng hệ thống những giải pháp thiết thực. Cụ thể về chính sách, Cục phối hợp với các địa phương xây dựng, ban hành văn bản hướng dẫn triển khai thực hiện chính sách khuyến công cho phù hợp thực tế; cập nhật, hoàn thiện phần mềm phục vụ cho công tác thống kê số liệu và theo dõi quản lý chương trình, đề án khuyến công; ban hành quy định tiêu chí, tiêu chuẩn, nội dung quy trình cung cấp dịch vụ, định mức kinh tế kỹ thuật của hoạt động khuyến công; đào tạo cán bộ khuyến công.
Nâng cao năng lực và kiện toàn tổ chức, xây dựng đội ngũ lãnh đạo, cán bộ trung tâm khuyến công theo hướng chuyên nghiệp; tăng cường hệ thống khuyến công viên cấp huyện, xã đủ mạnh về số lượng và chất lượng; bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ để nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ làm công tác khuyến công; hạn chế những biến động về luân chuyển đối với cán bộ làm khuyến công, đặc biệt là việc điều động, thay thế cán bộ chủ chốt của các trung tâm khuyến công cấp tỉnh.
Về nguồn kinh phí, lồng ghép khuyến công với các dự án, chương trình mục tiêu khác để khuyến khích, thu hút nguồn vốn của cá nhân, tổ chức trong và ngoài nước đầu tư phát triển CNNT; tăng kinh phí hỗ trợ từ ngân sách nhà nước cho chương trình. Sở Công Thương tham mưu UBND tỉnh, thành phố tăng mức hỗ trợ kinh phí khuyến công địa phương đối với các huyện nghèo, địa bàn khó khăn, đặc biệt khó khăn, xã nông thôn mới.
Ngoài ra, Cục CTĐN phối hợp với các Bộ, ngành liên quan tiếp tục rà soát, hoàn thiện văn bản có liên quan về hoạt động khuyến công; hỗ trợ có trọng tâm, trọng điểm các đề án tạo nên chuỗi giá trị trong một số ngành, lĩnh vực là thế mạnh điển hình của địa phương; đa dạng hóa các hình thức thông tin tuyên truyền, cung cấp kịp thời thông tin về cơ chế chính sách đối với hoạt động khuyến công và phát triển công nghiệp, thương mại…